List Episkopatu Polski Na Niedzielę Świętej Rodziny
„Przypatrzcie się bracia powołaniu waszemu..."
Liturgia dzisiejszego święta kieruje naszą myśl i serce do domu Najświętszej
Rodziny: Jezusa, Maryi i Józefa w Nazarecie, gdzie Pan Jezus spędził lata
dziecięce i młodzieńcze. Tutaj kształtowały się szczególne relacje między
Jezusem, Maryją i Józefem. W Ewangelii słyszeliśmy, że gdy Jezus miał lat
dwanaście, udali się wspólnie do Jerozolimy na święto Paschy. Kiedy wracali.
Rodzice nie zauważyli, że Jezus pozostał w Jerozolimie. Szukali Go i znaleźli w
świątyni, gdzie siedział między nauczycielami, przysłuchiwał się im i zadawał
pytania. Ewangelista kończy swoją relację słowami: "Potem poszedł z nimi i
wrócił do Nazaretu; i był im poddany. Jezus zaś czynił postępy w mądrości, w
latach i w łasce u Boga i u ludzi"
l. Nazaret szkołą życia małżeńskiego i rodzinnego
Przypomniał o tym Papież Paweł VI nawiedzając Nazaret w 1964 r.:
„Nazaret jest szkołą, w której zaczyna się pojmować życie Jezusa, jest to szkoła
Ewangelii. Tutaj uczymy się patrzeć, słuchać, rozważać, przenikać głębokie,
tajemne znaczenie tego bardzo prostego, pokornego i jakże pięknego objawienia
się Syna Bożego. Może też i całkiem nieświadomie uczymy się Go naśladować".
Również Jan Paweł II w adhortacji „Familiaris consortio" uczy, że Święta Rodzina
z Nazaretu jest podstawowym wzorem i przykładem dla rodzin chrześcijańskich. Ta
wyjątkowa Rodzina, która wiodła ciche życie, która doświadczyła ubóstwa,
prześladowań, wygnania, która wielbiła Boga w sposób nieporównywalnie wzniosły i
czysty, jest dla wszystkich rodzin przykładem wierności codziennym obowiązkom,
wielkodusznego otwarcia się na potrzeby innych w radosnym wypełnianiu planu
Bożego (por. FC 86). Mimo niedostatków i cierpień była to Rodzina szczęśliwa.
Szczęśliwa Bogiem i pełnieniem Jego woli, szczęśliwa Dzieckiem i troską o Jego
bezpieczeństwo, szczęśliwa miłością Syna. Maryja jest najwspanialszym wzorem
matki, a święty Józef wzorem dla ojców i mężów przez służbę rodzinie.
2. Nazaret szkołą miłości małżeńskiej
Nazaret jest przede wszystkim szkołą oblubieńczej miłości małżonków. Józef z
rodu Dawida był oblubieńcom Maryi, w znaczeniu izraelskiej tradycji, gdy Bóg
wkroczył w ich życie z inicjatywą wobec Maryi: „Oto poczniesz i porodzisz Syna,
któremu nadasz imię Jezus." Wystąpił też z własnym planem wobec Józefa:
„Józefie, synu Dawida, nie bój się wziąć do siebie Maryi, twej Małżonki;
albowiem z Ducha Świętego jest to, co się w Niej poczęło" (Mt 1,20). Józef
zrozumiał, że wzajemna miłość domaga się od niego, aby przyjął Maryję oraz Jej
Syna do swojego domu w Nazarecie. „Dzięki temu tajemnica Wcielenia. a wraz z nią
również tajemnica Świętej Rodziny, została gruntownie wpisana w oblubieńczą
miłość mężczyzny i kobiety, a pośrednio w genealogię wszystkich ludzkich rodzin"
(JP II, List do rodzin, 20). Małżeństwo, podniesione do godności sakramentu
przez Chrystusa jest darem miłości Wszechmogącego Boga dla ludzi. Jest też
wezwaniem małżonków do miłości na wzór Chrystusa. W Liście do Efezjan św. Paweł
ukazuje nieskończoną miłość Chrystusa do Kościoła i podaje ją jako wzór dla
małżeństw: "Mężowie, miłujcie żony, bo i Chrystus umiłował Kościół i wydał za
niego samego siebie" (5,25).
Drodzy małżonkowie! Chrystus miłujący Kościół uczy Was być darem dla siebie
nawzajem w miłości. Gdy w Waszym życiu pojawiają się czasem trudne dni i bolesne
doświadczenia, które wymagają cierpliwości i ofiarności, Chrystus chce być dla
Was źródłem siły, mobilizacji i nadziei na całe życie. Jest to droga realizacji
waszego powołania do świętości. Podejmujcie ciągle na nowo, w łączności z
Chrystusem, trud budowania wiernej i nieodwołalnej miłości małżeńskiej na wzór
Świętej Rodziny w Nazarecie i na wzór miłości Chrystusa do Kościoła. Św. Paweł
Apostoł wzywa nas: „jako więc wybrańcy Boży - święci i umiłowani -obleczcie się
w serdeczne miłosierdzie, dobroć, pokorę, cichość, cierpliwość, znosząc jedni
drugich i wybaczając sobie nawzajem, jeśliby miał ktoś zarzut przeciw drugiemu:
jak Pan wybaczył wam, tak i wy! Na to zaś wszystko przyobleczcie miłość, która
jest więzią doskonałości. A sercami waszymi niech rządzi pokój Chrystusowy, do
którego też zostaliście wezwani w jednym Ciele. I bądźcie wdzięczni! " (Koi 3,
12-15).
3. Nazaret szkolą wychowania rodzinnego
Sługa Boży Jan Paweł II w Liście do rodzin przypomniał: „W miłości znajduje
oparcie i ostateczny sens cały proces wychowawczy jako dojrzały owoc miłości
rodzicielskiej. Poprzez wszystkie trudy, wszystkie cierpienia i zawody, jakie
idą w parze z wychowaniem człowieka, miłość wciąż zdaje wielki egzamin. Aby zdać
ten egzamin, trzeba źródła duchowej mocy. To źródło znajduje się nieodmiennie w
Tym, który „do końca [...] umiłował" (3 13,1) (17).
Zastanawiamy się często, co należy czynić dziś, abyście byli Drodzy Rodzice,
świadkami Ewangelii dla siebie nawzajem i dla swoich dzieci, co należy czynić,
aby wasza rodzina była szkołą bogatego człowieczeństwa i szkołą świętości?
Ojciec Święty Benedykt XVI podczas Światowego Spotkania Rodzin w Walencji
podkreślił, że „rodzice chrześcijańscy powołani są do tego, by dać wiarygodne
świadectwo swej wiary i nadziei chrześcijańskiej. Muszą zabiegać o to, aby Boże
powołanie i Dobra Nowina Chrystusa docierały do ich dzieci w formie jak
najbardziej wyrazistej i autentycznej" (9.07.06). Dlatego wpatrując się w Świętą
Rodzinę z Nazaretu chciejcie podjąć troskę o wzrost miłości do Chrystusa i do
siebie nawzajem. Możecie to uczynić na drodze modlitwy rodzinnej, właściwego
przeżywania niedzieli i podejmowania dialogu rodzinnego.
Pielęgnowanie modlitwy, szczególnie wspólnej, jest podstawowym warunkiem
budowania wspólnoty małżeńskiej i rodzinnej. Pan Jezus zapewnia nas: „... gdzie
są dwaj albo trzej zebrani w imię moje, tam jestem pośród nich" (Mt 18, 19).
Drodzy Rodzice! Z waszego powołania rodzicielskiego wynika szczególne zadanie
wychowania dzieci do umiłowania modlitwy. Zasadniczym i niezastąpionym elementem
tego wychowania jest Wasz konkretny przykład, świadectwo wiary. Tylko wówczas
gdy będziecie się modlić, a zwłaszcza wspólnie z dziećmi polecając Ojcu, który
jest w niebie, radości i bóle, nadzieje i smutki waszego życia rodzinnego,
będziecie wprowadzać dzieci w wyjątkową zażyłość z Bogiem. Niech w rodzinie
dzieci i młodzież rozmiłują się w adoracji Najświętszego Sakramentu i lekturze
Pisma świętego. Swego czasu Papież Paweł VI spotykając się z rodzinami
przypomniał: „Matki, czy uczycie wasze dzieci modlitwy chrześcijańskiej? Czy
przygotowujecie je w łączności z kapłanami do sakramentów wieku dziecięcego:
spowiedzi i komunii świętej, bierzmowania? Czy przyzwyczajacie je myśleć w
chorobie o Chrystusie cierpiącym? Wzywać pomocy Matki Bożej i Świętych? Czy
odmawiacie Różaniec w rodzinie? A wy, ojcowie, czy umiecie modlić się z waszymi
dziećmi, z całą wspólnotą domową, przynajmniej od czasu do czasu? Wasz przykład
— prawego myślenia i działania — poparty wspólną modlitwą jest lekcją życia,
stanowi akt kultu szczególnie zasługujący; wnosicie w ten sposób pokój w progi
domu: Pokój temu domowi! Pamiętajcie: w ten sposób budujecie Kościół" (1.08.
1976). Wielką rolę w budowaniu wspólnoty rodzinnej odgrywa właściwe przeżywanie
niedzieli, z zachowaniem jej świątecznego charakteru - z Mszą św. jako
najważniejszym wydarzeniem tego dnia. W Liście „Dies Domini" Jan Paweł II
wskazał na wyjątkowe znaczenie niedzieli jako dnia Bożego, dnia Chrystusa, dnia
Kościoła, dnia człowieka, i wreszcie jako dnia, który jest centrum wszystkich
dni. Niedziela zawiera w sobie wielkie bogactwo treści, jest dniem świętym, w
którego centrum stoi Eucharystia, dlatego „jest naprawdę sprawą najwyższej wagi,
aby każdy chrześcijanin uświadomił sobie, że nie może żyć wiarą i w pełni
uczestniczyć w życiu chrześcijańskiej wspólnoty, jeśli nie bierze regularnie
udziału w niedzielnym zgromadzeniu eucharystycznym" (Dies domini, 81).
Drodzy Rodzice! Brońcie świętości niedzieli i przyczyniajcie się swoim
świadectwem do tego, aby wszyscy mogli ją przeżywać religijnie, bez przymusu do
pracy, np. w handlu. Niech w tym dniu nie braknie czasu dla dzieci, ale także
dla niesienia miłości innym. Umiejmy zauważyć wokół siebie rodziny pokrzywdzone
przez los, a także borykające się z różnorakimi problemami, zwłaszcza
materialnymi. Wraz z rządzącymi w naszej Ojczyźnie dołóżmy starań, by rodziny
mogły korzystać z wszystkich dobrodziejstw niedzieli, dnia wolnego od pracy,
który rodzina chrześcijańska przeżywa jako dzień święty.
Drodzy Młodzi, wyjeżdżający do pracy za granicę, bądźcie przykładem dla innych,
jak katolik winien przeżywać niedzielę i pamiętać o codziennej modlitwie.
Istotną rolę w budowaniu miłości rodzinnej na wzór Rodziny z Nazaretu stanowi
wzajemne bycie razem i dialog miłości. Dlatego niepokój budzi fakt, że coraz
mniej jest wzajemnego dialogu między małżonkami i między rodzicami a dziećmi. W
niektórych rodzinach dzieci są pozostawione same sobie, a takie sytuacje rodzą
wiele zagrożeń i trudności wychowawczych. Drodzy Rodzice! Starajcie się każdego
dnia mieć czas na rozmowy z dziećmi. Im więcej czasu im poświęcicie, tym większe
bogactwo duchowe zyskają wasze dzieci. Niech nie braknie szczerych rozmów o
problemach, które przeżywają wasze dzieci w szkole, o wartościach, które dla was
są najcenniejsze, o miłości Ojczyzny, jej bohaterach i świętych. Niech nie
braknie wspólnej refleksji nad uczeniem się odpowiedzialnego i pełnego miłości
życia.
Zakończenie
Drogim Kapłanom dziękujemy za duszpasterską troskę o rodziny i zachęcamy do
stałej współpracy z ludźmi dobrej woli w pomocy rodzinom, zwłaszcza rodzinom
wielodzietnym. W tej dziedzinie potrzebna jest także współpraca z samorządami. W
rodzinie człowiek ma niezbywalne prawo do ochrony i troski o życie od momentu
poczęcia aż do naturalnej śmierci. Zwracamy się do wszystkich rządzących i
prawodawców, jak mówił w Walencji Ojciec Święty Benedykt XVI - „do refleksji nad
oczywistym dobrem, jakim są ogniska domowe pełne pokoju i harmonii, dla
człowieka, rodziny, będącej czułym punktem społeczeństwa, jak przypomina Stolica
Apostolska w Karcie Praw Rodziny. Przedmiotem praw jest integralne dobro
człowieka, odpowiedź na jego potrzeby i aspiracje. Uwzględnienie tego stanowi
znaczną pomoc dla społeczeństwa, z której nie może ono zrezygnować, a dla
narodów jest zabezpieczeniem i oczyszczeniem" ( 8.07.06).
Z radością zauważamy, że w bardzo wielu parafiach błogosławioną działalność
podejmują Kręgi Rodzin Domowego Kościoła, Rodziny Nazaretańskie, Stowarzyszenie
Rodzin Katolickich, Akcja Katolicka, Ruch Duchowej Adopcji i inne. Zachęcamy
rodziny do apostolskiego udziału w tych wspólnotach. Z nadzieją patrzymy na
dobre przygotowanie młodzieży do Sakramentu Małżeństwa poprzez udział w
katechizacji narzeczonych oraz przez uczestnictwo w bezpośrednim przygotowaniu
do zawarcia sakramentu małżeństwa. Uczyńmy zatem co tylko jest możliwe, by
rodziny polskie były silne przez wiarę i wzajemną miłość, a także by umiały i
chciały bronić życia ludzkiego od chwili poczęcia aż do naturalnej śmierci.
Drodzy Bracia i Siostry, na Nowy Rok 2007, który jutro rozpoczniemy, składamy
Wam wszystkim serdeczne życzenia słowami Sługi Bożego Jana Pawła II: „Niechaj
Święta Rodzina, ikona i wzór każdej ludzkiej rodziny, pomoże postępować każdemu
w duchu Nazaretu; niech pomoże każdej rodzinie pogłębić świadomość własnego
posłannictwa w społeczeństwie i Kościele przez słuchanie słowa Bożego, modlitwę
i braterskie współżycie! Niech Maryja, Matka pięknej miłości, i Józef, Opiekun
Odkupiciela, towarzyszą wszystkim swą stałą opieką" (JP II, List do rodzin 23).
Z serca Warn wszystkim błogosławimy
Kardynałowie, Arcybiskupi i Biskupi obecni na 338 Zebraniu Plenarnym
Konferencji Episkopatu Polski